Баъзе андешаҳо оид ба мафҳум ва масоили «фарҳанги бегона»

   Ҷаҳони имрӯзаро бо равандҳои махсус ва муосир аз ҷараёнҳои таърихи гузашта фарқ бояд кард. Ин фарқият дар он низ эҳсос мегардад, ки ҷаҳонишавӣ имрӯз яке аз истилоҳи маъмултарин гашта, дар баробари ин, кулли муҳаққиқони дунё онро таҳлил менамоянд. Ҷаҳонишавӣ тибқи адабиёти мавҷуда як раванди куллӣ (универсалӣ) буда, як гурӯҳи муҳаққиқон онро бо барҳам хурдани Иттиҳоди Шӯравӣ вобаста менамоянд. Ҷаҳонишавӣ махсусан дар адабиёти геополитикӣ ба таври васеъ мавриди баҳс буда, масалан, Френсис Фукуяма оид ба масоили рушди муосири ҷаҳон назарияи «Хатми таърих»-ро пешниҳод намудааст[3,71]. Тибқи ин назария, бо барҳам хӯрдани Иттиҳоди Шӯравӣ   заминаи рушди таърихӣ аз байн рафта, ҷаҳони муосир ба як самт ва бо ҳадафҳои ягона ташаккул меёбад. Рушди таърихӣ, ба андешаи ин мутафаккир, дар ҳолате вуҷуд дорад, ки кишварҳо бо роҳу мақсадҳои гуногун ва баъзан ба самти бо ҳам зидд ҳаракат мекунанд. Лагери сотсиалистӣ ва лагери сармоядорӣ маҳз ҳамин гуна ҳадафҳое буданд, ки заминаи рушди таърихӣ буданд. Муҳаққиқ ба хулосае меояд, ки аз роҳи тарақиёти сотсиалистӣ даст кашидани Иттиҳоди Шӯравӣ заминаи гаравидани кулли дунё ба роҳи ягонаи  магистралӣ аст. Аз ин сабаб мо акнун метавонем ба сӯи таъсиси Ҳукумати ягонаи ҷаҳонӣ ҳаракат кунем. Маълум аст, ки Ҳукумати ягонаи ҷаҳонӣ ба идеология ва фарҳанги муайян, арзишҳои мушаххас такя намуда, ҷаҳонро идора мекунад. Дар ин ҳолат фарҳанги миллии кишварҳои гуногун оҳиста оҳиста аз байн рафта, фарҳанги умумиву ягона бояд ҷойгузини ҳама гуна фарқияту арзишҳои хоси миллӣ бошад. Албатта, ин гуна рушд ёфтани масоил дар зинаи умумиҷаҳонии рушд ба манфиати миллатҳои гуногун нест, ҳарчанд зидди ҷаҳонишавӣ гурӯҳу қишрҳои гуногуни аҳолии кишварҳои зиёд ва баъзан ҷараёни «зиддиҷаҳонишавӣ (антиглобалистҳо)» баромад доранд, вале дар байни давлатҳое, ки ҷаҳонишавӣ ба он хатар дораду, ояндаи фарҳанги онҳо дар ҷаҳони якшуда маълум нест, масалан Русия ҳам ҳаст, ки сиёсатмадорону равшанфикрони он имрӯз шиори «ҷаҳоне, ки дар он давлати Русия набошад (барои Русия ва русҳо дар он ҷой набошад, ба мо лозим нест» баромад мекунанд.

Давлати дунявӣ - гарави адолати иҷтимоӣ