Шуъбаи  мазкур дар  Институти  фалсафа,  сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А.Баҳоваддинови АИ ҶТ яке  аз шуъбаҳои аввалин ва хеле  собиқадор  ба шумор меравад. Таъсиси ин шуъба дар соли 1960  аввалин иқдом  барои омӯзиши илмии паҳлуҳои  гуногуни  дин дар фазои  кишвар буд ва  шуъба  тавонист  дар давоми фаъолияташ  таҳқиқотҳои  муҳимеро ба анҷом расонида, инчунин  як  зумра файласуфону  олимони диншиносро тарбия кунад.  Он дар  аввал  «Шуъбаи  атеизми  илмӣ»,  аз соли 1992  «Шуъбаи  таърихи дин ва озодфикрӣ», аз соли  1994   «Шуъбаи  таърих ва фалсафаи дин»  ва аз моҳи ноябри 2014  «Шуъбаи  масъалаҳои фалсафии дин»  номида  мешавад. Доираи таҳқиқоти шуъба имрӯз асосан омӯзиши дин  ҳамчун  падидаи иҷтимоиву  тарихӣ,  хусусияти шуури диниву мазҳабии  шаҳрвандони кишвар,  омӯзиши мероси диниву фалсафии  гузаштагонамон, таҳлили  вазъу  ҳолати воқеии диндорӣ ва пешгӯии он, инчунин ҷойгоҳи андешаи динӣ дар ҷаҳонбинии мардуми минтақа,  дурнамо ва имконияти  наздик намудани арзишҳои  диниву миллии  ҷомеаро  бар асоси манофеи  давлати миллӣ ва дунявӣ   дар бар мегирад.

Мавзуҳои илмию таҳқиқотии шуъбаи масъалаҳои фалсафии дин дар тули 15 соли охир:

1. Солҳои 2001-2005 «Муносибати байниҳамдигарии дин ва давлат: ҷустуҷӯи роҳҳои беҳтари ҳамкорӣ ва ҳамшарикӣ».
2. Солҳои 2006-2010 «Асосҳои назариявӣ ва амалии ислоҳи шуури динӣ дар шароити Тоҷикистон».
3. Солҳои 2011-2015 «Ҷаҳоншавӣ (глобализатсия) ва ислом ва  таъсири он ба ҳаёти динии ҷомеаи Тоҷикистон».
4. Солҳои 2016-2020 «Таҳлили фалсафӣ-диншиносии мақом ва нақши дин дар давлати дунявӣ»

  Натиҷаҳои зерини илмӣ дар панҷсолаи охир ба даст омадаанд:  

 Дунявияти давлат дар фарҳанги исломӣ ва давлатдории гузаштаи тоҷикон собиқаи таърихӣ дорад. Дин ва ташкилотҳои он (масҷид, уламои динӣ, фақеҳон ва ѓайра) дар низоми давлатдории ҷомеаҳои бо ном исломӣ аслан чун омили маънавиву машваратӣ баромад доштанд, на чун омили усуливу машруиятдиҳандаи давлат. Таълимотҳои гузаштаи иҷтимоиву сиёсии ҷомеаҳои исломӣ ва тоҷикон зуҳуроти муътадили дунявие буданд, ки онро метавон “секуляризми  исломӣ” номид. Аз ин рў, модели муосири дунявии давлати Тоҷикистон дар ҷои холӣ ташаккул наёфта, бо таълимотҳои гузаштаи иҷтимоиву анъанаи ҷомеадории мардумамон ихтилоф надорад, созгор бо аҳдофи давлати миллист, омили суботи муҳити динии суннатии ҷомеа мебошад.Таҳлили муқоисавӣ-таърихии усули дунявияти давлат нишон медиҳад, ки дар сарчашмаҳои исломӣ ва дар таълимоти фалсафиву иҷтимоии минбаъдаи олами ислом низ таъкид ба хусусият ва маншаи динӣ доштани давлат ҷой надорад.

Намунаи  таҳқиқотҳои  шуъба ва таълифоти асосӣ, ки ба  мавзуҳои нақшавӣ робита доранд ба таври зайл аст:

Китобҳо ва монографияҳо:

1. Абдуллоев Ш. Исломи муосир. Маорифпарварӣ ва озодфикрӣ.(Бо илова ва тавзеҳоти нав).-Душанбе.-2018.604 с.
2. Абдуллоев Ш. Фалсафаи Қуръон (Фалсафаи ҳаёт ва одамият). - Душанбе.- 2018. 466 с.
3. Закиров Н.М. Реформаторская концепция Ахмада Дониша. –Душанбе, 2017. -162 с.
4. Мирзоев Ғ. дар омода намудани “Барномаи таълими фанни “Диншиносӣ” барои донишгоҳҳои олӣ” дар  факултаи фалсафаи Донишгоҳи миллии Тоҷикистон  саҳм гирифт.
5. Мирзоев Ғ. дар омода намудани “Барномаи таълими фанни “Диншиносӣ” барои донишгоҳҳои олӣ” дар  факултаи фалсафаи Донишгоҳи миллии Тоҷикистон  саҳм гирифт.

Мақолаҳои  илмӣ-таҳқиқотӣ:

1. Абдуллоев Ш. Конференсияи илмӣ-амалии “Дунявият дар фарҳанги исломӣ”; Донишкадаи исломии ба номи Имоми Аъзам Абуҳанифа Нуъмон ибни Собит. 04. 2018.
2. Абдуллоев Ш. ”Зороастризм в контексте мировой цивилизации (сравнительный религиоведческий анализ) / Маводи маҷмўаи мақолаҳои “Дар бораи этногенезиси тоҷикон”. Институти таърих ва бостоншиносии ба номи А. Дониш.- 2018.
3. Виркани М. «Место и чтения на тему «Христианство и ислам»; Комитет по делам религий, упорядочению традиций, торжеств и обрядов при Правительстве РТ и Душанбинская и Таджикистанская епархия Русской Православной Церкви. г.Душанбе, 8-9 июня 2018г.
4. Виркани М. Ду мақола: а) Ибодат; б) Ибодатгоҳ / Барои Энсиклопедияи Миллии Тоҷик; ҷ.6.
5. Виркани М. Мафҳумҳои ифодакунандаи ҷанбаҳои ҳастии инсон дар Қуръон // Ахбори Институти фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи АИ ҶТ. -2017.- №4.-С. 27-32 (бо забони русӣ)
6. Закиров Н.М. Вазъи динӣ дар Осиёи Миёна: хусусиятҳо, таърих ва замони муосир. Таҳдидҳои экстремизми динӣ //Ахбори ИФСҲ АИ ҶТ. -2018, №3.
7. Зокиров Н. М. “Эътиқоди  динӣ  дар  замони сулҳ ва ҷанг: масъалаи терроризм ва экстремизм байналмилалии “Ҳуқуқи башар ва муколамаи динҳо”.- Доха, Қатар. 20-22 –юми феврали 2018.”// 13-умин Конфронси
8. Мирзоев Г. Дж. Ислам в контексте духовной культуры таджиков / Сборник статьей “Об этногенезисе таджикского народа”; Институт истории, археологии и этнографии им. Ахмада Дониша АН РТ. 2018.
9. Мирзоев Ғ. Ҷ. Мушкилоти занони аморати Бухоро дар андешаҳои иҷтимоӣ-ислоҳотҷўии Аҳмади Дониш / Аҳмади Дониш ва афкори ҷамъиятиву сиёсии Осиёи Марказӣ дар нимаи дувуми асри XIX- ибтидои асри XX.- Душанбе: “Дониш”, 2018.-С. 321-334.
10. Мирзоев Ғ. Ҷ. “Принсипҳои умумиинсонии башардўстиву адолат ва таълимоти “уммати исломӣ” дар тафсирҳои муосир” (Общечеловеческие принципы гуманизма и справедливости и концепция “исламской уммы” в современных религиозных толкованиях) //Ахбори Институти фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи   АИ ҶТ.- 2017.- №4, (1).-С. 37-43. Ба забони русӣ (дар ҳаммуаллифӣ)
11. Мирзоев Ғ. Ҷ. Мақолаи “Ислом” дар ҳаҷми 1-ҷузъи чопӣ / Барои Энсиклопедияи  Миллии Тоҷик; ҷ. 6  омода  ва супорида шуд, ки дар арафаи чоп аст.
12. Мирзоев Ғ.Ҷ. “Масоили маърифат ва ё донисташавии  ашё  дар фалсафаи   Абўбакри  Розӣ» // Ахбори Институти фалсафа, сиёсатшиносӣ  ва ҳуқуқи  АИ ҶТ, № 3,2016; -С.64-69.
13. Мирзоев Ғ.Ҷ. “Заминаҳои паҳншавии ифротгароии динӣ дар байни ҷавонон ва роҳҳои пешгирӣ аз он” // Конференсияи илмӣ-амалии “Масъалаҳои мубрами ҷаҳони муосир”; Донишгоҳи давлатии тиббии Тоҷикистон ба номи Абўалӣ ибни Сино. ш. Душанбе, 6. значение воды в христианстве и исламе» //3-е Международные Иоанновские 06. 2018
14. Мирзоев Ғ.Ҷ. “Нақши ходимони дин дар татбиқсози зинаҳои баъдинаи қонуни танзим ”// Конференсияи илмӣ-назариявӣ дар мавзўи “Рисолати танзим ва масоили муосири иҷтимоии ҷомеа”; Мақомоти иҷроияи Ҳокимияти давлатии шаҳри Душанбе,  06.2018
15. Мирзоев Ғ.Ҷ. “Соотношение религиозного и национального элемента в общественном сознании таджиков”//Ежегодный журнал ОБСЕ в Институте исследования проблем мира и политики безопасности при университете Гамбурга; 2016г. / IFSH (ed.); Гамбургский универститет Германии;  стр. 117-123.  (на англ.яз.)
16. Мирзоев Ғ.Ҷ. “Соотношение религиозного и национального элемента в общественном сознании таджиков”//Ежегодный журнал ОБСЕ в Институте изучения мира и политики безопасности при Гамбургском универститете, 2016 / IFSH (ed.);  Гамбургский универститет Германии;  стр. 117-123.(на англ.яз.)
17. Мирзоев Ғ.Ҷ. “Таносуби тафаккури динӣ ва миллӣ чун унсурҳои фарҳангӣ”// Маҷалаи “Дин ва ҷомеа”, №4, майи 2017, 0,75 ҷузъи чопӣ.
18. Мирзоев Ғ.Ҷ. « Ҳифз ва рушди ҳунарҳои мардумӣ, урфу одат ва анъанаҳои миллӣ дар шаклгирии миллати муосир ва ваҳдати миллӣ» // Баромад ва суханронӣ дар байни вакилон ва намояндагони кумитаҳои Шўрои Олии ҶТ; ш. Душанбе, 01.03.2018.
19. Мирзоев Ғ.Ҷ. «Омилҳои барангезонандаи ифротгароии  салафӣ  ва воситаҳои  пешгирӣ аз онҳо » //Ахбори  АИ ҶТ,  Шуъбаи  фанҳои ҷомеашиносӣ, 2016; №1(241), С. 52-58.3.
20. Мирзоев Ғ.Ҷ. «Шуури динии исломӣ ва худшиносии миллӣ: мушкилот ва дурнамо» /Мақом ва нақши ислом дар Ҷумҳурии тоҷикистон(маҷмўи мақолоти Маркази исломшиносии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон).-Душанбе: “Андалеб Р”, 2016.-Саҳ.87-96.
21. Мирзоев Ғ.Ҷ.«Асли дунявияти давлат  ва фарҳанги исломӣ»//Ахбори Институти фалсафа, сиёсатшиносӣ  ва ҳуқуқи  АИ ҶТ, № 4,2015; -С.23-27.
22. Носиров Р.Ҳ. Баъзе хусусиятҳои усули давлатдории дунявӣ дар кишварҳои Шарқ (дар мисоли Ҳиндустон) // Ахбори ИФСҲ  АИ ҶТ. -2018, №3.

Ҳайати кормандони Шуъба: